ZAANDAM - De strijd om de zendmachtiging lijkt vooralsnog ten gunste te gaan van een partij die alleen via internet lokaal nieuws, filmpjes en podcasts wil aanbieden; nieuwswebsite De Orkaan. Lokale tv en radio van RTV-Zaanstreek komen dan te vervallen, aangezien de zendmachtiging slechts aan één partij wordt verstrekt. Er is geen plan B om lokaal nieuws, calamiteiten, ontspanning en informatie te brengen bij de ongeveer 17000 inwoners van Zaanstad die geen internet gebruiken.

Toekomst Zal lokale radio en tv inderdaad volledig verdwijnen? Volgens de meeste Zaanse politici is dit wat er moet gebeuren. "Iedereen kijkt binnenkort alleen nog maar via internet, ouderen die dat nu niet kunnen zijn er toch binnen een paar jaar niet meer", aldus een van de raadsleden. De vraag is of die aanname terecht is. Volgens zowel professionals binnen het Zaanse sociaal domein als belangenbehartigers betekent het laten verdwijnen van lokale tv en radio het buitensluiten van zo’n 17000 mensen. Ouderenbonden roepen de Commissariaat van de Media daarom dringend op om toch te kiezen voor RTV Zaanstreek, om deze partij de medialicentie te gunnen. Ondanks de al uitgesproken voorkeur van zowel de raad van Wormerland als de raad van Zaanstad voor internetplatform De Orkaan. Maar de deur staat nog op een piepklein kiertje. Het laatste woord is aan de Commissariaat van de Media, en die zal zich binnenkort uitspreken.

Buitensluiten Geen lokale tv en radio meer in de Zaanstreek zou buitensluiten van een grote groep mensen kunnen betekenen van 'hun' nieuws, interesses en informatie die voor hun belangrijk en herkenbaar is. Is dat inderdaad zo? Bleek voor de politici het financiële plaatje aantrekkelijker dan het geweten kon roepen? Sociale Wijkteams, die nu informatie op lokale tv maken en laten uitzenden, maken zich zorgen. Karen Hemink van Sociaal Wijkteam Wormerveer: “Hoe gaan we dan de digibeten bereiken? Naast ouderen die niet met internet overweg kunnen, vallen ook veel mensen met een beperking in hun doelgroep. Wat Zaanstad betreft is één op de zes personen laaggeletterd, wat ook het gebruik van internet minder makkelijk maakt. “Onze doelgroep kijkt tv voor het nieuws, waaronder lokale tv en radio voor lokaal nieuws. Tijdens de lockdown bereikten we deze doelgroep door via ZaanTV een wekelijks infobulletin uit te zenden met leuke, toegankelijke en informatieve filmpjes. Hier is behoefte aan!” Karen ziet hier een zwart gat, wanneer alleen via internet kan worden aangeboden. "We zijn nog niet klaar voor lokaal nieuws alléén via computer, telefoon of tablet. Het steeds opnieuw moeten selecteren en aantikken van relevant nieuws, informatie of vermaak is voor te veel mensen niet te doen".

Misverstand Ook Peter C.S. Smit, voorzitter KBO Seniorenbelang Zaanstreek-Noord onderstreept de problemen met internet: “Het lijkt erop dat steeds meer mensen, vooral jongeren en ook politici, denken dat iedereen aangesloten is op internet of dat in de komende jaren zal zijn. Dat is een groot misverstand. De ouderenbonden laten steeds weer horen dat zo’n 10% van de bevolking geen mogelijkheden heeft om aan internet en sociale media deel te nemen. Hieronder vallen niet alleen oudere senioren, maar ook laaggeletterden, medelanders vanuit andere culturen en mensen met een handicap. Zelfs de nu digitaal vaardigen zullen op enig moment, bij het bereiken der jaren, hun digivaardigheid verliezen. Zo’n grote groep uitsluiten van iedere vorm van nieuwsgaring is pure discriminatie.” Hij vermoedt dat eenzaamheid zal toenemen in de Zaanstreek. “Het plaatselijke nieuws geeft een gevoel van betrokken zijn. Alleen het grotere regionale nieuws via NH Nieuws is niet genoeg, daar worden veel mensen onrustig van. Als er in Zaanstad geen mogelijkheid is om plaatselijk sociaal nieuws en informatie via radio en tv te verspreiden, dan verliest een grote groep inwoners het contact met hun omgeving." Smit roept de plaatselijke politici op nu ook eens aan de inwoners van Zaanstad denken en niet alleen maar aan wegbezuinigen. “Lokale radio en tv kun je niet laten verdwijnen. Voor veel Zaankanters is het alleen jammer, maar zo’n 17000 inwoners van Zaanstad laat je echt vallen. Toch een belangrijke groep mensen om aan te denken.”

Ondersteunen Yvon Brenninkmeijer: “Als voorzitter van KBO Seniorenbelang Zaanstreek-Zuid, Koog a/d Zaan, Zaandam, Zaandijk en Oostzaan heb ik met verbazing vernomen dat lokale tv en radio dreigen te verdwijnen. De gemeente wil eenzaamheid bestrijden, maar met het laten verdwijnen van het sociale en wijkgerichte aanbod van lokale radio en lokale tv wordt eenzaamheid alleen maar groter. Het aanbod op ZaanTV is namelijk ook speciaal met als doel mensen te informeren en ondersteunen, en wordt door vrijwilligers (waaronder ook ouderen, Sociaal Wijkteam Wormerveer, buurtcentrum De Lorzie) in elkaar gezet. Ouderenvertegenwoordiger Volker Renoud: “Hoelang staat de digitalisering al niet overal op de agenda met de roep dat over een aantal jaren iedereen digitaal uit de voeten kan. Maar steeds meer ouderen zijn op een gegeven moment niet meer in staat om digitaal te communiceren. Tellen deze mensen niet dan niet meer mee?” Ook Jos Koster, bestuurslid De Lorzie wil lokale radio en tv behouden. "Als het zover zou komen dat dit verdwijnt dan is het de arrogantie ten top. Hoe kan het bestaan om in deze tijd van en COVID en verregaande vereenzaming een groep kwetsbare ouderen links te laten liggen." Ook Annemieke Goudsmit van ToegankelijkZaanstad (ook vrijwilliger bij RTV-Zaanstreek) is van mening dat "zeker niet vanwege financiële redenen en geklungel in het verleden een grote groep mensen mag worden buitengesloten. En dat de kwaliteit van de huidige lokale tv en radio niet goed genoeg zou zijn, nou dat is ook juist de charme van een grote groep vrijwilligers die zich jarenlang inspannen. Lokaal nieuws en entertainment, met elkaar en met oog voor de sociale aspecten, laagdrempelig en iedereen mag er zijn."

Oplossing Een oplossing die de groep van belangenbehartigers, sociale wijkteammedewerkers en buurthuizen aandraagt is misschien een optie om nader te onderzoeken: geef De Orkaan de financiële ondersteuning die het zeker verdient en gun RTV-Zaanstreek dan de zendmachtiging onder voorwaarde dat deze dan ook binnen een redelijk termijn 'haar eigen broek kan ophouden' door inkomsten te genereren via reclame, acties, sponsoring en donaties. Lokale tv en radio kan zo worden behouden en verbeterd.

Steunbetuigingen voor behoud van lokale radio en lokale tv voor de Zaanstreek graag sturen naar info@rtvzaanstreek.nl