ZAANSTAD - Zaanstad kan een eigen “Zaanse Oceaan” krijgen tijdens Sail 2020. Zaanstad heeft de unieke mogelijkheid om een volwaardig onderdeel van het nautische evenement te worden dat volgend jaar voor de 10e keer plaatsvindt. Sail 2020 kent 6 evenemententerreinen, zogenoemde “oceanen”, die allemaal een eigen kleur hebben. De Zaanse, gele oceaan loopt in de plannen vanaf het centrum van Zaandam tot en met het Noordzeekanaal (zie afbeelding). Dit gebied zou een nautisch decor met onder andere minimaal twee tall ships en varend erfgoed dat symbool staat voor 370 jaar scheepvaart kunnen krijgen. Het college heeft de raad hierover een brief gestuurd met daarbij het concept projectplan voor de Zaanse Oceaan. De raad kan de benodigde middelen beschikbaar stellen bij de vaststelling van de begroting 2020-2023.

“Scheepvaart en scheepsbouw zijn al eeuwenlang verbonden met de Zaanstreek”, zegt wethouder cultuur Sanna Munnikendam. “Met een “Zaanse” oceaan, met activiteiten vanaf de sluizen en de Burcht tot en met het Hembrugterrein en de Achtersluispolder kunnen we een bijzonder Zaans evenement neerzetten waar duizenden Zaankanters van kunnen genieten en trots op kunnen zijn. Bovendien laten we onze stad en de Zaan tegelijkertijd aan heel Nederland zien. Dit is een kans die we moeten grijpen”.

Zaans Sail-programma
Sail is een groot nautisch evenement dat zich meestal grotendeels in Amsterdam afspeelt. Voor de editie van 2020 is nu het plan om een deel van het 5-daagse evenement op Zaans grondgebied te organiseren. Het Zaanse Sail-programma bevat een aantal typisch Zaanse elementen. Het activiteitenprogramma is gebaseerd op twee verhaallijnen: het roemruchtige nautische verleden van de Zaanstreek en de hedendaagse rol van de Zaanstreek in de nautische wereld en de invloed het heeft op de Zaanse industrie van nu.

Bijdrage voor evenement en veiligheid
De totale kosten van het gehele evenement Sail Amsterdam 2020 bedragen zo’n € 20 miljoen. Om het Zaanse aspect toe te voegen is een gemeentelijke bijdrage van €200.000 nodig voor de evenementenprogrammering. Daarnaast is €100.000 nodig voor veiligheidsmaatregelen met betrekking tot de Sail in en Sail Out. De kosten voor veiligheidsmaatregelen die uit het voorbij varen van de vloot voorvloeien draagt Zaanstad altijd, ook als er geen extra programmering in Zaanstad plaatsvindt. Naast de gemeentelijke bijdrage zullen ook sponsors geworven worden. Overigens blijken de economische en maatschappelijke baten, zoals onder andere extra hotelovernachtingen en horecabestedingen, veel hoger te liggen dan het te investeren bedrag. Amsterdam heeft becijferd dat er sprake is van een minimale multiplier van 5,5. Amsterdam schat de baten voor de stad dan ook op €110 miljoen. Voor Zaanstad zou dat betekenen dat een opbrengst tussen de € 0,9 miljoen en € 1,5 miljoen realistisch is.

Over de Zaanse scheepsbouw
De scheepsbouw heeft vooral in de 17e eeuw een centrale plaats in de Zaanse economie ingenomen. Rond 1650 was de Zaanse scheepsbouw uitgegroeid tot een internationaal befaamde tak van nijverheid. Er werden zowel binnen- en vissersschepen als zeeschepen gebouwd zoals fluiten, galjoten, pinassen, smakschepen. Er zijn toen vermoedelijk 40 à 50 werven in bedrijf geweest. De capaciteit van de Zaanse scheepsbouw wordt voor de tweede helft van de 17e eeuw geschat op 120-150 schepen per jaar.

Eerste schets van Zaanse Oceaan
In de Voorzaan, het gebied rond de Sluis, kan het Zaandam van rond 1650 opnieuw tot leven komen. Er zijn oude vissersambachten te zien zoals zeilenmakers, touwslagers, houtsnijwerkers. Ook is het plan dat er iedere dag een theaterstuk opgevoerd wordt en er iedere avond walvisvaarders binnen varen. De Voorzaan richting het Noordzeekanaal wordt gebruikt om 1650 met 2020 te verbinden. Varend erfgoed dat in de afgelopen 370 jaar is gebouwd en gebruikt geeft hier een impressie van. Verdere detaillering staat beschreven in het concept projectplan Sail 2020 dat na besluitvorming verder zal worden uitgewerkt. De gemeenteraad kan met het vaststellen van de begroting besluiten of Zaanstad mee gaat doen