Al in 2017, meteen na het vaststellen van het Actieplan Poelenburg Peldersveld, springt de flat Brandaris negatief in het oog door signalen van bewoners, woningcorporatie Rochdale, onderwijs, politie, diverse gemeentelijke afdelingen en jeugd- en sociaal wijkteam. In de flat met 382 sociale huurwoningen, waarin bijna de helft van de bewoners een beroep doet op een uitkering op een sociale voorziening, is veel sprake van armoede- en zorg-gerelateerde problemen. Ook zijn er veel klachten over afvaloverlast, geluidshinder, diefstal en bedreiging en zijn er veel signalen die wijzen op fraude en ondermijning. Dat vraagt om een gemeenschappelijke en integrale aanpak.
Delen van informatie maakt gemeenschappelijke aanpak mogelijk
De gemeenschappelijke aanpak is mogelijk geworden doordat Zaanstad zich heeft aangesloten bij de Landelijke Stuurgroep Interventieteams (LSI), een samenwerkingsverband van Inspectie SZW, UWV, Sociale Verzekeringsbank, Belastingdienst, IND, politie, OM en gemeenten. De LSI-aanpak maakt het mogelijk om door het delen van informatie oneigenlijk gebruik van belastingen, premies, toeslagen en andere gemeentelijke voorzieningen en overtredingen in de arbeidswetgeving tegen te gaan. In andere gemeenten is de aanpak al met succes toegepast. Zaanstad begint nu met de LSI-aanpak in de Brandarisflat.
Bewoners geïnformeerd over mogelijk bezoek onderzoeksteam
De komende maanden worden vier actiedagen gehouden. Bewoners van de flat kunnen dan bezoek krijgen van een LSI-onderzoeksteam. Deze teams bestaan steeds uit twee medewerkers van deelnemende instanties. Op basis van data-analyses en een lijst met risico-indicatoren rondom uitkerings- en woonfraude wordt bepaald welke adressen bezocht worden en hoe de teams zijn samengesteld. Bewoners zijn inmiddels geïnformeerd over de komst van de onderzoeksteams. Zij beslissen zelf of ze de medewerkers binnenlaten. De gemeente raadt bewoners wel aan mee te werken. Niet meewerken kan gevolgen hebben, zoals het stopzetten van een uitkering of toeslagen.
Ook aandacht voor 'zachte' kant: zorg en ondersteuning
Handhaving staat niet op zich in de LSI-aanpak, er is ook aandacht voor de 'zachte' kant. De verwachting is dat de onderzoeksteams flatbewoners tegenkomen die gebaat zijn bij zorg en ondersteuning van het sociaal wijk- en jeugdteam of specialistische zorg. De verwachting is ook dat in sommige situaties handhavend optreden de onrechtmatige situatie oplost maar de (financiële en zorg-) problemen van bewoners misschien wel vergroot. Daarom is afgesproken dat elk geval individueel zal worden besproken en dat altijd het wijk- of jeugdteam wordt betrokken.
Burgemeester: 'Bewoners vragen ons zelf om misstanden aan te pakken'
Burgemeester Hamming: 'We kijken als gemeente niet weg bij signalen, maar doen er wat aan. Dat is wat we met deze aanpak willen laten zien. Het is voor bewoners niet leuk dat hun flat op deze manier in de spotlights staat, maar het zijn juist ook bewoners die ons vragen om deze misstanden aan te pakken. En voor die bewoners doen we het. Het gaat om de veiligheid en leefbaarheid in hún flat, in hún wijk. Daar werken we aan met het Actieplan Poelenburg Peldersveld en dat doen we ook met dit project. Door te handhaven en misstanden aan te pakken maar door tegelijkertijd oog te hebben voor de menselijke kant en zorg en ondersteuning te bieden waar nodig.'