ZAANSTAD - De noodstoppen van de bruggen in Zaanstad, die cruciaal kunnen zijn bij ongelukken en gevaarlijke situaties, zijn sinds hun oplevering nooit meer in de praktijk getest. Dat blijkt uit documenten in handen van NH Nieuws. Uit twee veiligheidsscans komt bovendien naar voren dat er nog meer problemen zijn.

Er zijn de laatste jaren meerdere ongelukken gebeurd op bruggen in Zaanstad, waarvan er een zelfs dodelijk afliep. Dat was in 2015, toen een vrouw van de Den Uylbrug viel. De brug ging open terwijl zij erop stond, omdat de brugwachter haar niet had gezien.

Een paar jaar later, in november 2018, ging het weer mis. Een ouder stel raakte gewond toen de Prins Bernhardbrug openging terwijl ze eroverheen liepen. De man viel in het water, de vrouw belandde op het asfalt.

Praktijktesten
Sindsdien wordt er veel onderzocht en verbeterd aan de bruggen, maar het testen van de noodstop lijkt daar geen onderdeel van te zijn. De enige Zaanse brug waarvan de noodstop wel in de praktijk is getest, is de Bernhardbrug. Die werd na het ongeluk met het oudere echtpaar onderzocht.

"Het heeft mij verbaasd dat die noodstoppen niet meer in de praktijk zijn getest", aldus Tjeerd Pietersma van de PvdA in Zaanstad. "Volgens mij moet je, als je een noodstop of noodrem wil gebruiken, honderd procent overtuigd zijn dat het werkt."

Software-test
Wel worden de noodknoppen eens in de zoveel tijd softwarematig getest als de brug dicht is. Volgens de gemeente is een echte noodstop - terwijl de brug in beweging is - namelijk erg ingrijpend en kan er schade ontstaan.

Deze werkwijze zorgt voor ongeloof bij Wesley Fontijn. Zijn moeder kwam in 2015 om het leven bij het ongeluk op de Den Uylbrug. "Je kan bij zo'n software-test wel kijken of er ergens een rood lampje brandt, maar je wil toch ook fysiek zien dat er iets met die brug gebeurd. Dat lijkt mij het allerbelangrijkste", aldus Fontijn, die zich sinds de dood van zijn moeder volop inzet voor de brugveiligheid in Zaanstad.

Naast het niet testen van de noodstoppen blijkt uit de opgevraagde documenten ook dat er problemen zijn met camera's. Die bij de Bernhardbrug kampen regelmatig met storingen, iets wat bij Fontijn niet bekend was. "Het is dat jullie mij dat vertellen, maar ik wist van niks", vertelt hij. "Toch raar, want veiligheidspunten moet je goed afdichten. Als er camera's zijn die niet werken en elke keer storingen hebben, moet je constructievere maatregelen gaan nemen."

Plan van aanpak
Zowel Fontijn als de gemeente Zaanstad hebben een veiligheidsscan uitgevoerd. Deze bevindingen worden volgende week, 12 maart, besproken. Pietersma hoopt dat er daarna snel maatregelen worden getroffen om de bruggen te verbeteren. "Het ongeduld neemt toe en er moet een plan van aanpak komen", stelt hij.

De kosten om de bruggen aan te passen worden nu al op 1,2 miljoen euro geschat, zo blijkt uit de scan van de gemeente. Zij benadrukken dat in de tussentijd de bruggen wel goed in de gaten worden gehouden en veilig zijn.